Uprawa kawy


Najlepsze warunki do uprawy kawy występują wokół równika – w tzw. pasie kawowym (pomiędzy zwrotnikami).

Uprawy kawy mają wiele cech podobnych do winorośli. Skład gleby oraz ilość nasłonecznienia i opadów w okresie dojrzewania mają duży wpływ na smak kawy. Wrażliwe rośliny kawowca potrzebują zrównoważonego klimatu przez cały rok, w dzień i w nocy, bez ekstremalnych upałów i mrozów, a także wystarczającej ilości opadów i dużo cienia.

Jakość gleby odgrywa ważną rolę, ponieważ roślina kawy potrzebuje gleby bogatej w składniki odżywcze. Idealnie ma wartość pH między 5 a 6, czyli jest lekko kwaśny. Te cechy mają w szczególności gleby wulkaniczne. Podobnie jak w przypadku wina, właściwości gleby są określane jako terroir.

Krzewy kawy dorastają do 3,5 metra wysokości i owocują owocami, które nazywamy wiśniami kawowymi. Ziarna kawy to nasiona tych wiśni. W przeciwieństwie do dobrze znanych nam z naszych sadów wiśni zawierają one dwa ziarna kawy.

Krzewy kawowca najlepiej rosną przy opadach około 1500 – 2000 litrów na metr kwadratowy i dozowanym nasłonecznieniu, dlatego też sadzi się je na zboczach lub w leśnych ogrodach. Tam krzewy rosną między ocieniającymi je drzewami – lub na plantacjach pod dającymi cień siatkami.

Istnieje ponad 60 rodzajów kawy i niezliczona ilość odmian

Wyróżniamy około 60 różnych odmian kawy, ale tylko dwie z nich mają znaczenie dla światowego rynku. Jednym z nich jest Coffea Arabica, a drugim Coffea Canephora, której najważniejszym podrodzajem jest robusta. Rośliny arabiki stanowią obecnie około 70% światowych upraw kawy. Istnieje wiele odmian arabiki, takich jak Maragogype, Typica czy Bourbon. Robusta stanowi nieco ponad 30% światowych upraw kawy. Rośliny arabiki są roślinami górskimi i najlepiej rozwijają się na wysokości powyżej 900 metrów, przy średniej temperaturze 18–22 °C. Na takich wysokościach owoce kawy dojrzewają wolniej, co daje im wyraźniejszy i pełniejszy bukiet smakowy.

Im wyższa wysokość uprawy, tym niższa średnia temperatura i wolniejszy wzrost kawowca. Przy powolnym wzroście krzew kawowca, podobnie jak winorośl, ma więcej czasu na wzrost i rozwój owoców. Ma to pozytywny wpływ na siłę i różnorodność smaków w ziarnach kawy. Ponieważ rośliny robusty tolerują wyższe temperatury, a także większe wahania temperatur niż rośliny arabiki, można je uprawiać również na terenach nizinnych – na przykład na plantacjach w Brazylii i Wietnamie, dwóch największych światowych producentach kawy. Maksymalna możliwa średnia temperatura dla roślin robusty wynosi 24° – 26°C.

Zbiór kawy jest tak złożony, jak zbiór winogron

Okres dojrzewania owoców kawowca odmiany arabica wynosi z reguły do dziesięciu miesięcy. W okresie dojrzewania wiśnie zmieniają kolor z zielonego na żółty na czerwony i dopiero w tym stadium są one zbierane. Miąższ kawowca w tym stanie smakuje owocowo i lekko słodko - można go porównać do czegoś pomiędzy smakiem naszej wiśni a czereśni.

Wiśnie kawowca zbiera się dopiero wtedy, gdy osiągną odpowiedni odcień czerwieni. Nie należy zbierać ani zielonych, ani przejrzałych czarnych wiśni. Jedne i drugie negatywnie wpłynęłyby na smak kawy.

Czas zbiorów zależy od warunków geograficznych i klimatycznych i dlatego różni się w zależności od kraju uprawy. Na przykład w Etiopii kawę zbiera się między październikiem a styczniem. Dokładne terminy różnią się w zależności od regionu i zależą od klimatu, a w szczególności od ilości i rozkładu opadów. W Etiopii odbywa się jeden zbiór kawy rocznie, podczas gdy w Kolumbii od jednego do trzech zbiorów rocznie, w zależności od regionu uprawy.

Nasze kawy są starannie zbierane ręcznie

Dzięki wieloletniemu doświadczeniu plantatorzy i zbieracze kawy mają wprawne oko i zbierają tylko równomiernie dojrzałe wiśnie. Pieczołowity zbiór ma na celu to, aby miąższ pozostał nienaruszony do czasu dalszej obróbki. Podobnie jak w przypadku dobrego wina, jest to wybór wyłącznie najlepszych owoców. Są one zbierane codziennie, ponieważ kawowce nie dojrzewają w tym samym czasie, nawet na jednym obszarze, ale ich owocowanie jest rozłożone w czasie w okresie od dwóch do trzech miesięcy.

Zbiór ręczny zajmuje dużo czasu i jest dość męczący, ponieważ krzewy są najczęściej rozrzucone na zboczach lub w zacienionym lesie. Jednak to właśnie ten czasochłonny proces jest podstawą uprawy kaw wysokiej klasy.